Μήπως σας φαίνεται τρελό να βγάλετε τα πέταλα από τα άλογά σας; Η ανάγκη για πέταλα έχει τις ρίζες της στον Μεσαίωνα, όταν τα άλογα από τα λιβάδια που έβοσκαν ελεύθερα μεταφέρθηκαν σε στάβλους, μέσα στα κάστρα (για λόγους ασφαλείας). Αντί, λοιπόν, να βαδίζουν όλη την ημέρα στη φύση, παρέμεναν για πολλές ώρες στο μαλακό και βρώμικο από ακαθαρσίες δάπεδο των στάβλων, καταστρέφοντας έτσι τα σκληρά σαν πέτρα νύχια τους. Από όσο γνωρίζουμε, τα άλογα δεν χρειάζονται πέταλα και στην πραγματικότητα τα πέταλα κάνουν κακό στην υγεία, στην ασφάλεια (π.χ. γλίστρημα) και στον βηματισμό των αλόγων. Σύμφωνα με τις τελευταίες και πιο έγκυρες μελέτες, η υγεία της οπλής του αλόγου επηρεάζεται εξ ολοκλήρου από το περιβάλλον και όχι από τη γενετική. Όλα τα άλογα, από τα Αραβικά μέχρι τα Quarters και όλες τις άλλες διασταυρώσεις, έχουν τη δυνατότητα, ζώντας στο κατάλληλο περιβάλλον, να αποκτήσουν τέλεια, σκληρά και αξιόπιστα πόδια (οπλές). Αυτό βοηθάει π.χ. για την ασφάλεια του ιππέα και του αλόγου (γλιστρήματα, σκοντάμματα), αλλά και και για την καλή υγεία και μακροβιότητα του αλόγου. Οι ιδιοκτήτες αλόγων πρέπει να σκεφτούν πολύ σοβαρά και να αφαιρέσουν τα πέταλα από τα άλογά τους. Η οπλή μεταβάλλεται σε μέγεθος και σχήμα με την κίνηση του αλόγου. Αν αποτυπώσουμε μια οπλή ενός πεταλωμένου αλόγου σε ένα φύλλο χαρτί και αν στη συνέχεια αφαιρέσουμε το πέταλο, περιμένουμε για 15 λεπτά και αποτυπώσουμε ξανά το σχήμα της σε ένα δεύτερο φύλλο χαρτί, θα διαπιστώσουμε οτι η οπλή έχει μεγαλώσει. Αν, μάλιστα, αφήσουμε το άλογο χωρίς πέταλο και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, η οπλή θα αλλάξει και σχήμα. Σε περίπου 2 χρόνια από την αφαίρεση του πετάλου (στο κατάλληλο περιβάλλον) η οπλή θα αλλάξει και θα πάρει το φυσικό της σχήμα και μέγεθος (που είναι μεγαλύτερο από όταν η οπλή είναι πεταλωμένη). Στην περίπτωση των μπροστινών ποδιών το σχήμα θα είναι πολύ πιο στρογγυλό από αυτό των πεταλωμένων αλόγων.
Όταν σ ένα άλογο με φυσικό σχηματισμό οπλών προστίθεται βάρος στο πόδι του, οι πτέρνες συναντούν το έδαφος και διαστέλλονται. Η ενέργεια (που προέρχεται από τη μεταφορά του βάρους κατά την κίνηση) ταξιδεύει, σαν ένα κύμα, εσωτερικά της οπλής από τις πτέρνες προς το πρόσθιο μέρος της, διαστέλλοντας όλη την οπλή. Η ελαφρώς κοίλη σόλα της οπλής κάμπτεται προς το έδαφος δημιουργώντας «μια απορροφητική δύναμη», όπως χαρακτηριστικά περιγράφει ένας ερευνητής.
Αυτό και η αυξημένη αίσθηση αντιολισθητικότητας (grip) και αντίληψη για το πού βρίσκονται τα πόδια τους εξηγούν γιατί τα άλογα χωρίς πέταλα έχουν τόσο σίγουρο «πάτημα».
Τα δε οπίσθια πόδια του αλόγου, με οπλές που λόγω σχήματος έχουν ακόμη μεγαλύτερη κοιλότητα, λειτουργούν σαν εργαλεία που «βεντουζάρουν» στο έδαφος, λόγω της μεγαλύτερης υπό πίεσης που μπορούν και αναπτύσσουν.
Όταν η οπλή είναι πεταλωμένη και φυλακισμένη στο σίδερο, τότε δεν μπορεί να συστέλλεται και να διαστέλλεται.
Σκεφτείτε τα δικά σας πόδια: Όταν δοκιμάζετε καινούρια παπούτσια, τα πόδια σας δεν έχουν φορτίο-βάρος. Γι? αυτό σηκώνεστε και κινείστε γύρω γύρω (βάζοντας βάρος στα πόδια σας), για να βεβαιωθείτε ότι υπάρχει χώρος για τα δάχτυλά σας και ότι όλο το πόδι είναι άνετο. Αν αγοράσετε ένα παπούτσι για τρέξιμο, ίσως τρέξετε λιγάκι επί τόπου για να βεβαιωθείτε ότι το παπούτσι δεν θα σας ενοχλήσει και ότι τα πόδια σας θα κινούνται ελεύθερα.
Το άλογο, όμως, πεταλώνεται, όταν η οπλή δεν δέχεται φορτίο, και φυσικά το πέταλο δεν κινείται και ούτε επιτρέπει μεταβολή-προσαρμογή της οπλής. Τα καρφιά και τα clips των πετάλων φροντίζουν γι? αυτό. Και, φυσικά, το άλογο δεν μπορεί να μας πει πώς νιώθει με όλα αυτά τα καρφιά, τα clips και τα πέταλα να του περιορίζουν ή και να του σφίγγουν τις οπλές.
Πειράζει που η οπλή χάνει τη φυσική της κινητικότητα;Αυτό είναι απολύτως σίγουρο!
Τα πόδια του αλόγου είναι πολύ μακριά από την καρδιά του. Γι? αυτόν τον λόγο η φύση προνόησε και εφοδίασε το άλογο με βαλβίδες στις αρτηρίες των άκρων του, ώστε να γίνεται σωστά η κυκλοφορία του αίματος. Οι βαλβίδες αυτές ανοίγουν με την προσθήκη βάρους στην οπλή και κλείνουν με την αφαίρεση, διευκολύνοντας έτσι την κυκλοφορία του αίματος. Το δικό μας φλεβικό σύστημα λειτουργεί με παρεμφερή τρόπο.
Πολλοί μελετητές χαρακτηρίζουν τις οπλές των αλόγων 4 πρόσθετες καρδιές, οι οποίες βοηθούν το έργο του πρωτεύοντος οργάνου (καρδιάς).
Φωτογραφίες του αρτηριακού συστήματος ενός αλόγου που δεν φέρει πέταλα αποκαλύπτουν ένα πυκνό και πολυσύνθετο αγγειακό δίκτυο σημαντικά πιο ανεπτυγμένο από αυτό ενός αλόγου που φέρει πέταλα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα (στο πεταλωμένο άλογο) τη μικρότερη ροή αίματος, που σημαίνει σημαντικά μειωμένη ικανότητα αίσθησης και αντίληψης (στην περιοχή της οπλής και όχι μόνον) και μειωμένη ικανότητα θεραπείας των κάτω άκρων.
Ιππείς των οποίων τα άλογά τους χτυπούν τις οπλές τους σε εμπόδια, σε πόρτες, σκοντάφτουν, παραπατάνε κ.λπ., θα πρέπει να εξετάσουν προσεκτικά το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα άλογά τους, τα οποία καλούνται να εργαστούν έχοντας μειωμένη αίσθηση στις οπλές τους.
Και εμείς μπορούμε να κάνουμε ορειβασία με μουδιασμένα πόδια, αλλά δεν είναι, όμως, ευχάριστο.
Το βάρος του πετάλου, επίσης, επηρεάζει τον φυσικό βηματισμό του αλόγου. Και η ανύψωση, αλλά και η κίνηση της οπλής προς τα εμπρός επηρεάζονται αρνητικά.
Κάτι ανάλογο μπορούμε να σκεφτούμε και για εμάς, αν είχαμε π.χ. δεμένα μικρά βάρη στους αστραγάλους μας. Θα μπορούσαμε, βέβαια, να κινηθούμε και να τρέξουμε, αλλά δεν θα ήμασταν άνετοι και θα επηρεάζονταν και η ταχύτητά μας και ο βηματισμός μας, καθώς οι κραδασμοί θα μεταφέρονταν σε όλο μας το σώμα μέσω του μυοσκελετικού συστήματος.
Τα πέταλα ΔΕΝ προστατεύουν τις οπλές από τις πέτρες, όπως πιθανόν κάποιοι νομίζουν.
Σκεφτείτε όλες αυτές τις πέτρες από τις οποίες θα περάσει ένα άλογο που καλπάζει με πέταλα και θα σφυροκοπήσουν το κάτω μέρος των οπλών του. Το πεταλωμένο πόδι συνήθως δεν νιώθει τις πέτρες και το άλογο δεν προσέχει που πατάει. Μια φυσική οπλή, προσαρμοσμένη και εξοικειωμένη με το σκληρό έδαφος, θα τα καταφέρει θαυμάσια στις πέτρες.
Εν κατακλείδι, το άλογο, με την αφαίρεση των πετάλων και με την κατάλληλη περιποίηση των οπλών του, θα αποκτήσει ξανά τον φυσικό του βηματισμό και τη φυσική του χάρη. Πολλά κινητικά προβλήματα και δυσλειτουργίες των αρθρώσεών του με τον καιρό θα εξαφανιστούν ή θα μειωθούν σημαντικά. Θα αποκτήσει «σίγουρο πάτημα», διότι, απλά, θα νιώθει πού θα βρίσκεται η κάθε οπλή του. Οι αισθητήρες αφής και πίεσης (propioceptors), που βρίσκονται στο πίσω μέρος των οπλών του, θα ξαναρχίσουν να λειτουργούν μεταφέροντας μηνύματα προς τον εγκέφαλο του αλόγου (ξενίζοντάς το αρχικά). Όταν υπάρχουν πέταλα οι αισθητήρες αυτοί δεν λειτουργούν.
Με την αφαίρεση των πετάλων, αρχικά, το τοίχωμα της οπλής θα σπάσει σε διάφορα σημεία, διότι είναι αδύναμο και αναποτελεσματικό. Ταυτόχρονα παρατηρούμε νέο, ισχυρό και υγιές τοίχωμα να παράγεται από τη στεφάνη (coronary band) για να αντικαταστήσει το κατεστραμμένο.
Αν περιποιούμαστε την οπλή τακτικά με τα ανάλογα εργαλεία κάθε 3-4 εβδομάδες (πιο συχνά τον πρώτο καιρό), θα αποφύγουμε ανεπιθύμητες αποκλίσεις από το ζητούμενο, που είναι η φυσική και ισορροπημένη οπλή.
Αρχικά, τα πόδια του αλόγου μπορεί να γίνουν ευαίσθητα. Δεν είναι, βλέπετε, μόνο η οπλή που πρέπει να αλλάξει και να προσαρμοστεί. Όλες οι δομές και οι ιστοί που υπάρχουν μέσα στην οπλή θα αλλάξουν και θα δυναμώσουν με τον χρόνο. Ανάλογα πάντα και με το μέγεθος της ζημιάς που έχει υποστεί η οπλή από το πετάλωμα. Ίσως χρειαστούν 1-2 κύκλοι ανάπτυξης της οπλής (6-8 μήνες ο κύκλος) για να αποκατασταθεί η ισορροπία και το σωστό, φυσικό σχήμα.
Εν τω μεταξύ, όμως, το άλογό σας, επειδή νιώθει πλέον τα πόδια του, θα βελτιώσει το βήμα του, οι μύες του θα προσαρμοστούν στον νέο, βελτιωμένο βηματισμό του και η καλύτερη και ισχυρότερη κυκλοφορία του αίματος θα του χαρίσει μεγαλύτερη ικανότητα και ταχύτητα θεραπείας από τραυματισμούς κ.λ.π.
Μερικά άλογα τον πρώτο καιρό παρουσιάζουν οιδήματα και φλεγμονές.
Είναι λογικό να συμβεί αυτό, καθώς το λεμφικό τους σύστημα, που μέχρι πρότινος υπολειτουργούσε, καλείται τώρα να λειτουργήσει ξέφρενα για να αντιμετωπίσει τη νέα (πλην όμως φυσιολογική) κατάσταση. Είναι φριχτό να τα βλέπεις να υποφέρουν καθώς βαδίζουν κουτσαίνοντας, αλλά αυτοί είναι μερικοί από τους τρόπους που έχει η φύση για να αποβάλλει τις τοξίνες από τις οπλές και από το σώμα του αλόγου.
Όλα αυτά τα οιδήματα κ.λ.π. εξαφανίζονται σε περίπου 3 εβδομάδες ή και λιγότερο. Η κίνηση βοηθά τη γρηγορότερη αποκατάσταση. Όπως και τα άγρια άλογα, με την κατάλληλη περιποίηση κατά τη διάρκεια της προσαρμογής, το άλογό σας θα είναι υγιές και αξιόπιστο σε όλες τις συνθήκες εργασίας και μπορεί να ζήσει και περισσότερο λόγω της καλύτερης κυκλοφορίας του αίματος.
Όταν ένα άλογο είναι πλέον χωρίς πέταλα, το καλύτερο για αυτό θα ήταν να μπορούσε να ζει μαζί με άλλα άλογα σαν κοπάδι, να κινείται με τη θέλησή του σε μέρη με φρέσκο νερό και σε ποικιλία εδαφών.
Η κίνηση μπορεί να ενισχυθεί και με περπάτημα δίπλα από το άλογο και, φυσικά, πάνω σ? αυτό. Ιππεύοντάς το σε οποιοδήποτε έδαφος το άλογο μπορεί να κινηθεί χωρίς να πονάει. Τα πόδια του μπορούν να κινηθούν σε οποιοδήποτε έδαφος αρκεί προηγουμένως να προσαρμοστούν σε αυτό. Είναι πολύ απλό τελικά.
Αν θέλετε να ιππεύσετε το άλογό σας σε έδαφος διαφορετικό (σκληρότερο ή βραχώδες) από αυτό που το άλογο περνάει τον περισσότερο (καθημερινό) χρόνο του, τότε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και μποτάκια οπλών κυρίως για τα μπροστινά του πόδια. Θα του εξασφαλίσετε καλύτερη ποιότητα και άνεση και πιθανόν να αποφύγετε προβλήματα απο μώλωπες στη σόλα της οπλής.
Η κίνηση ισούται με θεραπεία. Αυτός είναι ο βασικός κανόνας μας.
Στη φύση, το άλογο περπατά και βόσκει τον περισσότερο χρόνο της ημέρας (περίπου 17 ώρες το 24ωρο) καλύπτοντας μέχρι και 40 χιλιόμετρα (κάθε ημέρα), προκειμένου να βρει νερό, φαγητό και καταφύγιο. Η ανάπαυσή του είναι συνήθως μια σειρά από μικρές στάσεις και διαλείμματα.
Η φυσική του στάση, η οποία συμβάλλει ώστε το άλογο να διατηρεί την ιδανική φυσική του κατάσταση, είναι να περπατά αργά και να βόσκει με το κεφάλι χαμηλά ή στο έδαφος. Αυτή η στάση συνοδεύεται και διαταράσσεται από οπτικοακουστικά ερεθίσματα (όπως η κραυγή ενός λύκου, το θρόισμα της βλάστησης, τα χλιμιντρίσματα ενός άλλου αλόγου κ.λπ.).
Τα άλογα έχουν την ικανότητα να αντέξουν όλες τις εποχές και τα καιρικά φαινόμενα χωρίς καμιά βοήθεια από εμάς, χωρίς κουβέρτες ή εντομοαπωθητικά. Οι κουβέρτες, λόγου χάρη, δημιουργούν δυσλειτουργία στο αιμοδυναμικό τους σύστημα. Και όσον αφορά στα έντομα, τα άλογα στα λιβάδια διώχνουν τα έντομα με τις κινήσεις τους, με εκτεταμένες διατάσεις για ένα ξύσιμο και με τη γνωστή στάση nose-to-tail (ουρά-πρόσωπο), όταν είναι σε κοπάδι, ώστε η κίνηση της ουράς του ενός αλόγου να διώχνει τα έντομα από το πρόσωπο του άλλου κ.ο.κ.
Όλα αυτά είναι αποτελέσματα της προσαρμογής του αλόγου στον πλανήτη μας εδώ και εκατομμύρια χρόνια.
Δυστυχώς, τα σύγχρονα άλογα είναι σταβλισμένα για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, τρώνε χόρτο από μια ταΐστρα τοποθετημένη στον τοίχο του στάβλου τους, πίνουν νερό από μια ποτίστρα που βρίσκεται στο ύψος του στήθους τους, τρώνε συμπυκνωμένες τροφές και καρπό κατά τον ίδιο τρόπο και είναι χωρισμένα από τα υπόλοιπα άλογα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αναπτύξουν κοινωνικότητα μεταξύ τους.
Ξοδεύουμε απίστευτα χρήματα για να διατηρούμε τα άλογα σε συνθήκες που εμείς νομίζουμε ότι είναι οι πιο ιδανικές για αυτά. Στην πραγματικότητα, για ένα ζώο που από τη φύση του αναζητά την τροφή, το νερό και το καταφύγιό του, όπως κάνει και το άλογο, οι ανωτέρω συνθήκες είναι ό,τι χειρότερο θα μπορούσαμε να κάνουμε σ? αυτό, όσο απίστευτο και αν μας φαίνεται.
Μπορούμε να πάμε και να δούμε σε στάβλους άλογα νευρωτικά, που εμφανίζουν «κακές» συνήθειες, όπως: κλωτσιές στους τοίχους των στάβλων, αεροκατάποση, ύφανση (κινούνται νευρικά από το ένα πόδι στο άλλο), χτυπάνε με τις οπλές τους τις πόρτες των στάβλων, δαγκώνουν όποιον περνάει από δίπλα τους, τρίζουν τα δόντια τους, διατρέχουν με τα δόντια τους πάνω κάτω τα σίδερα που κλείνουν τους στάβλους τους κ.ά.
Η διαδικασία της προσαρμογής ενός αλόγου από με-πέταλα σε χωρίς-πέταλα είναι απολύτως διαφορετική για κάθε άλογο. Καθένα είναι διαφορετικό και είναι και διαφορετικές και οι συνθήκες διαβίωσης και διατροφής του.
Άλλα άλογα μπορούν να ιππευθούν σχεδόν αμέσως χωρίς να έχουν πρόβλημα, ενώ άλλα μπορεί να χρειάζεται να βοηθηθούν από μποτάκια οπλής (hoof boots). Το σχήμα της κάθε οπλής, το πού και πώς θα εργάζεται το άλογο και η ιδιαιτερότητα του κάθε αλόγου καθορίζουν και το ποιο μποτάκι μπορεί να χρησιμοποιηθεί (σχηματικά και ανατομικά ποικίλλουν).
Και επειδή μπορεί να ειπωθεί ότι το άλογο στη φύση ναι μεν δεν έχει πέταλα, αλλά δεν φέρει και το βάρος του ιππέα επάνω του, ας πούμε δυο λόγια και γι? αυτό. Στη φύση οι φοράδες εύκολα παίρνουν (αυξάνουν) 20% επιπλέον του βάρους τους κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Άλλα άλογα επίσης παίρνουν περίπου 20% επιπλέον βάρος κατά την άνοιξη και το θέρος και το χάνουν κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Η διαφορά με το βάρος του ιππέα είναι ότι η αλλαγή στο βάρος είναι ξαφνική.
Αυτό όμως, μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χρήση προστατευτικών οπλής (hoof boots), αν και εφόσον χρειάζονται. Αλλά ακόμη και αυτό εξαρτάται από το τι ζητάμε από το άλογο να κάνει και από την κατάσταση και το στάδιο προσαρμογής των οπλών του.
Κανονικά, ένα άλογο είναι ικανό να δουλέψει υπέροχα στο έδαφος που είναι συνηθισμένο να κινείται (και που βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του).
Αν, όμως, ένα άλογο είναι αναγκασμένο να κινείται τον περισσότερο χρόνο του σε ένα μαλακό ή υγρό μέρος και μετά εμείς του ζητήσουμε να εργαστεί σε ένα σκληρό και βραχώδες έδαφος, τότε πιθανόν θα χρειαστούν τα προστατευτικά οπλών που αναφέραμε προηγουμένως κυρίως στα μπροστινά του πόδια.
Σε όλο τον κόσμο πλέον είναι μεγάλο το ενδιαφέρον για το barefooting (όπως ονομάζεται) και για τη μεταστροφή αυτή προς τον φυσικό τρόπο ζωής του αλόγου για το δικό του καλό.
Αθλητές από όλο τον κόσμο αφαιρούν τα πέταλα από τα άλογά τους με θαυμάσια αποτελέσματα και θεραπείες από χρόνια προβλήματα. Αθλητές εμποδίων, dressage, cross country, endurance κ.λπ. ωφελούνται από την καλύτερη πλέον υγεία των αλόγων τους και τις καλύτερες επιδόσεις τους.
Οι έφιππες αστυνομίες ανά τον κόσμο έχουν καταργήσει πολύ καιρό τώρα τα πέταλα, γιατί έχουν διαπιστώσει πολύ καλύτερα αποτελέσματα στην υγεία των ποδιών των αλόγων τους, αλλά και καλύτερη απόδοση στην εργασία τους. Στην Αμερική το 17% των αθλητικών αλόγων είναι χωρίς πέταλα πλέον. Στις Γερμανία, Ολλανδία, Βέλγιο ήδη μεγάλος αριθμός αθλητών δοκιμάζει την αλλαγή αυτή.
Άλογα χωρίς πέταλα συμμετέχουν και κερδίζουν αγώνες Endurance και Ultra Long Distance με μεγάλη και ξεκάθαρη διαφορά από τα πονεμένα από τους κραδασμούς των πετάλων άλογα.
Η Γερμανίδα ολυμπιακή πρωταθλήτρια του Dressage στην Αθήνα δεν φορούσε πέταλα στο άλογό της. Η Αμερικανίδα Karen Chaton με το barefoot άλογό της κέρδισε 2 συνεχόμενες χρονιές τον τίτλο «National Mileage Champion» με 3.416 χλμ. το 2004 και με 3.592 χλμ. το 2005, ενώ υπάρχουν και άλλα πολλά παραδείγματα.
Η αλλαγή από με-πέταλα σε χωρίς-πέταλα απαιτεί αρκετή προσπάθεια, γνώση, υπομονή, επιμονή και αφοσίωση εκ μέρους μας. Έτσι, λοιπόν, πρέπει να αποκαταστήσουμε, όσο μπορούμε, τη ζημιά που κάνουμε στα άλογά μας με τον τρόπο ζωής που τους έχουμε επιβάλει.
Και χρειάζεται μεγάλη αγάπη για να κάνουμε αυτό το βήμα.
Πηγή Αλογο